Dạy trẻ cách tư duy phản biện với những lời nói ác ý là một phần quan trọng trong việc giáo dục trẻ về cách xử lý và phản ứng trước những tình huống bạo lực học đường có thể gặp phải trong tương lai. 

Ngay từ khi đi học mẫu giáo, trẻ sẽ tiếp xúc với nhiều khác biệt về cách ứng xử, lối nói chuyện, quan điểm cá nhân… Bên cạnh những lời nói yêu thương, chừng mực mà trẻ quen thuộc trong gia đình, trẻ sẽ phải tiếp xúc với nhiều cách nói chuyện khác nhau, trong đó có cả những lời nói ác ý, tiêu cực. 

Ngay khi nhận được những thắc mắc đầu tiên của con, bạn cần có cách giải thích phù hợp để xây dựng nền tảng giúp trẻ tự vệ trước những lời nói ác ý đó cả về cách ứng xử lẫn ý thức tìm sự hỗ trợ từ người đáng tin cậy. 

Nhận diện và hiểu lời nói ác ý

• Giải thích về lời nói ác ý: Giúp trẻ hiểu rõ lời nói ác ý là thế nào? Bao gồm sự chế nhạo, miệt thị, hoặc lời nói hạ thấp người khác.
• Thảo luận về cảm xúc: Hỏi trẻ về cảm xúc của chúng khi nghe hoặc chứng kiến lời nói ác ý, từ đó giúp trẻ hiểu về tác động của những lời nói này.
• Khuyến khích trẻ suy nghĩ về nguyên nhân tại sao một người lại nói những lời ác ý? Điều này giúp trẻ hiểu rằng đôi khi người khác nói lời ác ý do tâm trạng không tốt hoặc các vấn đề cá nhân của họ. 

Phân biệt sự phê phán xây dựng và lời nói ác ý

• Phân biệt rõ ràng: Giúp trẻ phân biệt giữa phê phán mang tính xây dựng (giúp cải thiện bản thân) và lời nói ác ý chỉ nhằm làm tổn thương hay không có mục đích giúp đỡ. 
• Cần có ví dụ cụ thể cho trẻ: 

Ví dụ: 

Con quá ngu (lời nói ác ý) >< Con làm chưa đúng, cần phải làm như thế này…. 

Bạn là đồ xấu xí (lời nói ác ý) >< Tóc bạn bù xù quá, bạn bị mụn nhiều, cần phải…

Phản ứng trước lời nói ác ý

• Xử lý tình huống: Dạy trẻ cách phản ứng khi gặp lời nói ác ý, như bình tĩnh không phản kháng bằng cách tương tự hoặc tìm sự giúp đỡ từ người lớn.
• Kỹ năng giao tiếp: Dạy trẻ cách diễn đạt cảm xúc một cách lành mạnh và xây dựng cách nói chuyện xây dựng, tích cực. Dạy trẻ về tầm quan trọng của việc suy nghĩ trước khi nói. Giúp trẻ hiểu rằng lời nói của chúng có thể ảnh hưởng đến người khác.

Xây dựng sự tự tin và lòng tự trọng

Tăng sự tự tin và lòng tự trọng cho trẻ. Giúp trẻ hiểu rằng ý kiến của người khác không định nghĩa giá trị của bản thân mình.

Tìm kiếm sự hỗ trợ

Khích lệ trẻ tìm kiếm sự giúp đỡ từ người lớn, như cha mẹ, giáo viên hoặc người hướng dẫn, khi con cảm thấy bị tổn thương bởi lời nói ác ý.

Thông qua việc giáo dục và hướng dẫn, trẻ sẽ học cách phân tích nhiều mặt về những lời nói ác ý và phát triển kỹ năng xử lý các tình huống tiêu cực một cách lành mạnh. Điều này không chỉ giúp trẻ xây dựng kỹ năng giao tiếp hiệu quả mà còn củng cố lòng tự trọng và khả năng đối phó với áp lực từ người khác.